در نگاهی به رویدادهای ماه ذی‌الحجه اتفاقات و حوادث تلخ و شیرین بسیار مهمی را مشاهده می‌كنیم كه یكی از آن‌ها خطبه حضرت عباس(ع) در هفتم این ماه در سال ۶۰ هجری است.
خطبه حضرت عباس در هفتم ذی‌الحجه سال ۶۰ هجری بر فراز كعبه در یوم الترویه و قبل از حركت كاروان اباعبدالله(ع) به سمت عراق به شرح زیر است:

 هفتم ذی‌الحجه

 حمد خدایی را سزاست كه این بیت را به بركت قدوم پدر او ( اشاره به امام حسین علیه السلام ) شرافت داد.

 بیتی كه تا دیروز خانه خدا بود و امروز به این شرافت ( امیرالمومنین) قبله گردیده است

 ای كافران فاجر و فاسق !

 آیا راه را برای ادامه حج امام نیكان مانع می‌شوید؟

 چه كسی از او به كعبه سزاوارتر است؟

 چه كسی از او به كعبه نزدیكتر است ؟

 اگر حكمت‌های آشكار و اسرار والای و امتحانات الهی نبود؛ این بیت الهی بود كه به طواف امام حركت می‌كرد. قبل از این كه امام به سوی آن حركت نماید مردم استلام حجر می‌كنند ولی این حجر است كه او را استلام می‌نماید و اگر خواست مولای من بر پایه مشیت الهی نبود هر آینه مانند باز شكاری غضبناك كه بر گنجشك‌های در حال پرواز هجوم می‌آورد به شما حمله می‌بردم و جان شما را می‌گرفتم.

 ای قوم ترسو

 آیا قومی را می‌ترسانید كه تفریحشان در كودكی بازی با مرگ است.

 پس چگونه‌اند در مردانگیشان ؟

 و قسم می‌خورم كه به جای قربانی كردن حیوانات، عزیزانم را برایش فدا كنم.

 هیهات !!!

 ببینید و به دقت نظاره كنید كه رهرو چه كسی هستید؟

 كسی كه دائم الخمر است یا كسی كه صاحب حوض كوثر است؟

 كسی كه در خانه او آواز خوان‌های مست هستند یا كسی كه اهل خانه‌اش محل نزول وحی و قرآن است؟

 كسی كه در خانه‌اش جای آلات لهو و لعب و پلیدی‌هاست و یا كسی كه خانه‌اش محل پاكی‌ها و آیات الهی است؟

 شما در گمراهی شدیدی واقع شده‌اید كه قریش در آن واقع شد، زیرا آنان می‌خواستند كه رسول الله را به قتل برسانند و شما می‌خواهید كه فرزند دختر پیامبرتان را به قتل برسانید.

 و هیچ گاه این امر امكان‌پذیر نبود تا وقتی كه امیرالمومنین علیه السلام زنده بود.

 چگونه برای شما كشتن ابا عبدالله الحسین علیه السلام ممكن است تا مادامی كه من از ذریه علی علیه السلام زنده‌ام؟

 بیایید تا شما را به مقصودی كه برای آن جمع شده‌اید راهنمایی كنم، به قتل من اقدام كنید، كه این تنها راه برای رسیدن به قتل ابی عبدالله است.

 گردن مرا بزنید، تا مراد شما حاصل شود.

 خداوند شما را به مقصودی كه دارید نرساند و عمرهای شما را كوتاه و فرزندانتان را مشتت و پراكنده نماید و شما و اجدادتان را لعنت كند.

 بعلاوه در هفتم ذی‌الحجه سال ۱۱۴ ه. ق. امام باقر(ع) توسط هشام‌بن‌عبد‌الملك مسموم و به شهادت رسیدند.

 همچنین در این روز امام كاظم(ع) در حالی كه در غل و زنجیر بسته بودند به زندان بصره منتقل كردند و پس از مدت یكسال آن حضرت را به بغداد بردند.

 وقایع هشتم ذی‌الحجه

 ۱- توطئه‌ ترور امام حسین(ع)

 در هشتم ذی‌الحجه سال ۶۰ هجری به دستور یزید ملعون ۳۰ نفر از شیاطین بنی امیه برای دستگیری و یا كشتن امام حسین(ع) از شام به بهانه حج وارد مكه شدند.

 ۲- دعوت عمومی حضرت مسلم در كوفه

 در این روز حضرت مسلم دعوت خود را برای امام حسین(ع) در كوفه آشكار كرد كه كوفیان نفاق خود را آشكار كردند.

 ۳- حركت امام حسین (ع) از مكه به عراق

 در این روز در سال ۶۰ هجری امام حسین(ع) از مكه به سمت عراق حركت كردند و این قول مشهور بین محدثین و ارباب مقاتل است بنابر قول آن حضرت در روز نهم ذی‌الحجه از مكه به طرف عراق حركت كردند.

 نهم ذی‌الحجه

 در این روز یكی از مهمترین اتفاقات واقع شدن روز عرفه ثبت شده است. كه در شب و روز عرفه زیارت امام حسین(ع) مستحب است و سفارش فراوانی شده است.

 همچنین در چنین روزی در سال ۶۰ هجری جناب مسلم‌بن عقیل(ع) به منزل طوعه رفتند و در روز عرفه سال ۶۰ ایشان و هانی‌بن‌عروه را در كوفه شهید كردند.

 از جمله رویدادهای دیگر در ماه ذی‌الحجه می‌توان به عیدقربان، عیدغدیر، ولادت امام هادی(ع)، روز مباهله، روز خاتم‌بخشی حضرت علی(ع)، شهادت امام باقر(ع)، شهادت حضرت مسلم و هانی در كوفه، وفات علی‌بن‌جعفر(ع)، روز عرفه، شق‌القمر، ازدواج حضرت علی و حضرت فاطمه و ... اشاره كرد.